fiziki peyzaj planlama

FİZİKİ PEYZAJ PLANLAMA AŞAMALARI 

Peyzaj planlama, alan kullanımına yönelik çalışmaların yapılmasına karar verilen aşamadır. Peyzaj planlamada, planlaması yapılacak alanın peyzaj değerlerine yönelik kaynaklar toplanıp analiz çalışmaları yapılır. Peyzajları iyileştirmeye yönelik alışmalar da yapılır. çevre çelişkilerinin oluşturduğu olumsuz etkiler ortama uygun duruma getirilir. Peyzaj planlamada alışma ölçekleri 1: 1000 –1: 50000 ve üstüdür.

Herhangi bir alana ilişkin peyzaj planlama çalışmalarında, izlenmesi gereken altı ayrı aşama vardır. Bu aşamalar,

 Alan seçimi,
 Sürvey çalışmaları,
 Alan analizi,
 Alan strüktür diyagramı,
 Avan proje,
 Uygulama projesi.

Kentsel alanlarda ve kırsal alanlarda yapılan planlama alışmalarında başarılı bir sonuç için bu altı aşamanın sırasıyla dikkate alınması gerekir. Peyzaj planlama aşamalarından bir veya bir kaçı dikkate alınmaksızın yapılan uygulamalarda, peyzaj planlama alışmalarında başarılı bir sonuç alınması beklenemez. Geri dönüş olanaksız hatalar ortaya çıkar.

ALAN SEÇİMİ

Peyzaj planlama alışmalarına başlarken dikkate alınması gerekli olan ve planlamayı etkileyen en nemli aşamadır. Her iş bir alan zerinde gerçekleşeceğinden uygun alan seçimi ile işe başlanmalıdır. Planlama ne kadar güzel olursa olsun uygun alan seçilmezse başarılı sonu elde edilemez. Örneğin; otoparkı olmayan bir alışveriş merkezinin ya da şehir içerisinde bulunan benzin istasyonunun peyzajı ne kadar başarılı olsa da fonksiyonel olarak uygun değildir.

Alan seçimi ile ilgili olarak fiziki planlama, bölgesel ve kentsel evre düzenlemesi planları, kent planlama alışmaları ile harita genel müdürlüğünden elde edilecek bilgiler işe başlamadan önce sağlanmalıdır.

Arsa seçiminde dikkate alınması gerekli başlıca faktörler şunlardır;

 Şehir içinde seçilecek arsaların gürültü, toz ve dumandan, endüstriyel yerleşimlerden uzak sakin yerlerde olması arzu edilir.

 Alt yapının mevcut olması istenir.

 Arsanın jeolojik yapısının bina inşasına, toprak yapısının da bahçe tesisine uygun olması gerekir. Çok dik, heyelan tehlikesi altındaki yamaçlar, tuzlu, bataklık ya da kumsal alanlar bahçe tesisine uygun değildir.

 Bina ve bahçe tesis edilecek arsaların meyil derecesinin %5 ile 10 arasında olması gerekir. Bu tip arazilerin topografik yapısı, hareketli kompozisyonlara olanak sağlar. Ancak tesviye için biraz işçilik gerekir. %10 dan daha fazla meyilli arazilerde çok hacimli ve pahalı olan kazı dolgu işleri gerekir.

 Arsa parselleri değişik geometrik şekillerde olabilir. Ön cephesi çok dar veya çok geniş, arka cephesi çok derin veya derinliği olmayan arsalarda çalışmak biraz güçtür. Başarılı çalışmalar zor elde edilir.

 Planlamalarda başarıyı etkileyen diğer bir faktör de arsanın büyüklüğüdür. Ev ile bahçe sahası arasında bulunması gereken asgari oran da 1/8 olarak belirlenmiştir. Örneğin, 100 metrekarelik bir ev için 800 metrekare büyüklüğünde bir arsaya gereksinim vardır.

SÜRVEY ÇALIŞAMALARI

Seçilen alan ile birlikte, bu alanın içinde ve dışında kalan her türlü güzellik bu aşamada belirlenir. Başarılı bir planlama için arazinin fiziki özelliklerini ve çevresindeki ayrıntıyı bilmek gerekir. Sürvey çalışması mutlaka seçilen alan üzerinde yani yerinde yapılmalıdır. Planlama yapılacak alanın öncelikle topografik haritası elde edilir. Arazinin toprak durumu hidrolik özellikleri incelenir. Toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri, pH sı, taban suyu gibi konular plan zerinde işaretlenir. Arazinin çevresi ile olan uzak ve yakın ilişkisi incelenir. Doğal bitki örtüsü, hayvanlar alemi, nemli ağaçlar belirlenmelidir. Elde edilen her türlü bilgi ve verilerin plan ya da harita zerinde gösterilmesi sonucu grafik sürvey çalışması ortaya çıkar. Gözle görülen varlıkların yanı sıra rüzgar, kötü koku bu grafik zerinde işaretlenmelidir.

ALAN ANALİZİ

Arazide saptanmış olan özelliklerden, planlama amacına uygun olarak hangilerinin korunup hangilerinin eleneceğine karar verilir. Örneğin, dekoratif bir tepe korunurken çirkin inşa edilmiş bir bina gizlenmelidir.

ALAN STRÜKTÜR DİYAGRAMI (LEKE PLAN)

Kullanış amacına uygun olarak seçilmiş bir alanın eşitli fonksiyonlar için kullanma durumunun ortaya çıkarılmasında kullanılır. Örneğin, okul için merasim alanı, spor alanı, uygulama bahçesi ve otopark alanı seçilmelidir. Okul binası için uygun yer saptandıktan sonra diğer kullanımlar uygun yer ve ölçekte leke planı üzerinde belirtilir.

leke planı

Bir bahçenin leke planı

AVAN PROJE  (ÖN PROJE)

Uygun bir ölçek kullanılarak yapı ve alanlar büyüklükleri ile ortaya konur. Avan proje planlama alanının büyüklüğüne göre 1/1000, 1/500, 1/200 ve 1/100 ölçek kullanılarak hazırlanır. Avan projede özellikle uygulama maliyeti ve şartları başta olmak üzere ilgilinin isteği doğrultusunda bazı değişiklikler yapılabilir.

UYGULAMA PROJESİ (KESİN PROJE)

Avan projenin tartışma sonunda geliştirilmiş, olgunlaştırılmış ve uygulamaya hazır duruma getirilmiş son şeklidir. Kesin, ölçekli, ölçüleri belirtilmiş uygulama projesidir. Uygulama projeleri ile birlikte detay projeleri de çizilebilir (kamelya, oturma ünitesi, duvar, otopark gibi). Uygulama projeleri 1/ 200, 1/ 100 ve 1/ 50 ölçekle yapılır.

PROJEYİ ARAZİYE UYGULAMA

Projenin uygulanma aşamasıdır. Plan uygulaması sırasında şu konulara dikkat etmemiz gerekmektedir.

Önce bina ve garaj gibi büyük mimari yapı elemanlarının inşaatı gerçekleştirilir. Tesviye planına uygun olarak büyük kazı ve dolgu işleri tamamlanır. Daha sonra kanalizasyon, sulama, drenaj ve aydınlatma tesisleri ile duvar, teras, havuz, kamelya, parmaklık, merdiven, yol gibi mimari yapı elemanlarının inşaatı gerçekleştirilir. Her türlü inşaat artıkları ve molozlar temizlenir. Arazinin tüm plana uygun olarak tesviye edilir.

TOPRAK İŞLEME

Genel olarak topraklar, kumlu, killi ya da humuslu olabilir. Bitkiler organik maddece zengin, humuslu topraklarda en iyi gelişimlerini gösterirler. Organik maddece zengin topraklar verimli topraklardır. Ayrıca toprağın bünyesinde bitki için yarar sağlayacak suyu da en iyi şekilde tutmaktadırlar. Bu tip toprakların drenajı da iyi olur. Sulama yapıldığında göllenme olmaz. Kökler gevşek yapıda hızlı gelişim gösterirler.

Tüm bahçelerde bitki yetişmesi için uygun toprak yoktur. Bunun için bahçe toprağının ıslah edilmesi gerekir. Islah edilecek toprağın durumuna göre yüzeyden itibaren 20 –30 – 40 cm ya da daha fazla bir derinlikte toprağın ıslah materyali ile karıştırılması gerekir. Islah edilecek alan eğer ok geniş ise traktör ile sürmek suretiyle karışımı gerçekleştirmek mümkündür. Eğer az sayıda fidan dikilecek ise lokal olarak bitkilerin dikileceği kısımlar ıslah edilebilir. Bu amaçla dikim çukurunu biraz genişe açarak çukurun alt ve yan kısımlarına hazırladığımız toprak karışımından eklememiz yeterli olacaktır.

DİKİM ZAMANI

Bitkilerin dikimi için hem ilkbahar hem de sonbahar  en uygun mevsimlerdir. Birçok insan çiçek dikmek için ilkbaharı bekler. Özellikle kışı çok sert geçen bölgelerde ilkbaharda dikim yapmak daha uygundur. Buradaki amaç, bitkilerin kışa kadar soğuğa dayanacak şekilde toprağa uyum sağlamalarıdır. Toprağın hiç donmadığı ya da kısa süreli donduğu ılıman bölgelerde ise sonbahar dikimi tercih edilir. Çünkü bu bölgelerde yaz sıcağı yeni bitkilere kış soğuğundan daha fazla zarar vermektedir. İklim nasıl olursa olsun bitkilerin yazın dikilmeleri istenmez. Ancak mutlaka dikim yapacak isek, kaplı fidan kullanımı ve özenli bir bakım ile bu kuralın dışına çıkabiliriz.

DİKİM ARALIKLARINI BELİRLEME

Ağaç ya da çalı olsun, tüm fidanları bilinçli olarak ve uygun aralıklarla dikmek gerekir. Böylelikle bitkiler büyüdüğü zaman iç içe girmez ve başka problemler oluşmaz. Örneğin 1,5 m yayılım gösteren iki çalıyı yan yana dikerken; eğer bunlar çit ya da rüzgar perdesi olmayacaksa en az 1,5 m aralıklı olarak dikmek gerekirken, aynı çalının duvardan ya da binadan 75 cm açıkta dikilmesi yeterli olacaktır.

Çit ya da rüzgar perdesi olacak ağaçları dikerken ise normal dikimin yarısı ya da daha az mesafe bırakılmalıdır. Birçok insan seyrek dikilen ağaçların görünümünün hoş olmadığını düşündüklerinden sık dikim yaparlar. Oysa sık dikim yapıldığında birkaç yıl sonra ağalar büyüdükleri zaman alacakları şekil ve büyüklük nedeniyle ağalar birbiri içine girerek karışık, yoğun ve çirkin görüntü oluşturacaklardır.

DİKİM ÇUKURU

Çıplak köklü, topraklı ya da kaplı olsun, bütün fidanların dikimi için benzer büyüklükte bir çukur açmak gerekir.

Uygulama yapacağınız bahçenin toprak özelliklerine ve kalitesine dikkat ederek fidanın kök hacminin en az iki misli hacimde bir çukur açmak gerekir. Dikim çukurunun içerisine dikeceğimiz fidan türünün istediği türden ıslah edilmiş toprak ile doldurmalıyız. Bu durumda kökler ile toprak arasında kolay bir alışveriş sağlanır. Böylelikle kökler toprağa daha iyi nüfuz edecek ve bitkiler hızla büyüyüp gelişebileceklerdir.

Kaplı fidanı kabından çıkarmak için kenarından hafife vurup, evirip, hafife yuvarlayıp ve köklere zarar vermeyecek şekilde çıkarmamız gerekir. Fidanları toprağı ile birlikte çıkarmalıyız. Fidanı dikim çukuruna yerleştirdikten sonra hazırladığımız topraktan ilave ederek dikimi gerçekleştirebiliriz. Dikim yaptıktan sonra fidanı mutlaka sulamalıyız. Yapılan bu ilk sulamaya can suyu adı verilmektedir.

FİDAN DESTEKELEME

Ağalar ve boylu çalıların çoğu, dikim yapıldıktan sonra rüzgarla yıkılmaması ve düzgün büyümesi için desteklenmelidirler. Ağaçları desteklemek için kullanacağımız kazıklar köklere zarar vermeyecek şekilde dikim çukurunun hemen yanına dikilmelidir. Desteklemede kullandığımız kazığı toprak yüzeyinden 70–80 cm yukarıdan ağacın gövdesine bağlanır. Gövdenin zarar görmemesi için bağlamada yumuşak ip ya da destek kullanılır. İp “8” çizecek şekilde bağlanmalıdır. Böylece ağaç büyüme sırasında rahatlıkla genişleme olanağı bulacaktır.

SULAMA

Yeni dikilmiş bitkiler, kökleri toprakla iyi uyum sağlayamadığında kuruyabilir.

Dikimden sonraki ilk mevsim, kökler iin hafif bir nemlilik yeterlidir. Bitkilerin yeni sürme ve goncalı olduğu dönemlerde fazla miktarda suya gereksinim duyarlar. Kuraklık, genç bitkilerde az çiçeklenme görülmesine neden olur. Yazın kurak günlerinde, susuzluğa dayanıksız olan çalılar, sarılıcı ve yer örtücü bitkiler dikkatle izlenmeli haftada bir mutlaka sulanmalıdır. Ağaların kökleri daha derin olduğu için kuraklıktan daha az etkilenir. Yaz sonundan itibaren su miktarı azaltılmalıdır. Bitkiler kışın uyku dönemine girmektedirler. Bunun yanında çok soğuklarda sulama yapıldığında toprakla birlikte su da donmakta bu da bitkinin köklerinin zarar görmesine neden olacaktır.

GÜBRELEME

Birçok bahçe kendi besin ihtiyacını kendi karşılayabilse de gübreleme yapmak her zaman iyi sonu vermiştir. İlkbaharda yapacağımız yanmış hayvan gübresi ile gübreleme toprağımıza besin sağlamaktadır. Ayrıca toprağın bozulan yapısını iyileştirmiş olmaktadır.

Ülkemizde çok kullanılan diğer bir yöntem ise, suni gübre ile gübrelemektir. % 5 azot % 10 fosfor ve % 10 potasyum içeren ve teknik olarak 5: 10: 10 olarak ifade edilen kompoze gübrelerin kullanılmasıdır. Suni gübreyi ihtiyaca göre hazırlanmış miktarda bitkilerin köklerine sermek ve ardından karıştırmak yeterli olmaktadır.

Yaz ortasından sonra gübreleme yapılmamalıdır. Eğer gübrelemeye devam edersek bitkilerimizin gelişimini teşvik etmiş oluruz. Bu da zayıf sürgünlerin kış aylarında etkilenmesine neden olacaktır.



Etiketler : peyzaj planlama aşamaları


Benzer Konular Peyzaj Nedir Peyzaj Anasayfa Peyzaj Planlaması Fiziki Peyzaj Planlama Aşamaları Balkon ve Çatı Bahçesi Kaya Bahçesi Japon Bahçesi Kış Bahçeleri Klasik Bahçe Gizli Bahçe Minimalist Bahçe Sanat Bahçesi Su Bahçeleri Zen Bahçesi Erguvan Ağacı Acem Borusu Acıbakla Aechmea Bitkisi Ak Asma Altın Çanağı Bahçe Çitleri ve Ağaçlar Bahçe Göletleri Bahçe Yüzme Havuzu Biberiye Bina Dışı Taş Kaplama Çam Ağacı Çarkıfelek Çiçeği Çim Ekimi ve Bakımı Çoban Püskülü Dağ Defnesi Duman Ağacı Gelin Tacı Gülibrişim Güzellik Çalısı Ilgın Ağacı İstinat Duvarı Japon Akçaağacı Kadeh Çiçeği Kelebek Çalısı Kese Çiçeği Kış Bahçeleri Kızılcık Çalısı Kuşburnu Lale Ağacı Leylak Ağacı Mavi Ladin Mavi Sedir Mor İnci Ağacı Obrizya Bitkisi Osmanthus Aquifolium Oya Ağacı Saray Manolyası Sarı Çiçekli Yasemin Sarkık Dallı Huş Ağacı Sera Havalandırması Süs Kirazı Tarh Nedir Taş Armudu Yasemin Nedir Yıldız Manolya



Yedigün Digital
E-Mail : info@yedigun.com
Reklam : reklam@yedigun.com
© Copyright 2015 Yedigün Digital Her Hakkı Saklıdır.

Web Tasarım AnkaPlus