BANKA BİNASI TASARIMI
Her banka yapısında farklı gereksinimler barındırır: özel bankaların ilgisi daha fazla ticari amaçlarda yoğunlaşmakta, büyük tasarruf bankaları ise daha çok halka yönelik olarak çalışmaktadır. Genel olarak hepsinde de müşterilerin paraları nakit şekilde ödenmekte veya çekilmektedir. Bu işlemler çabuk, emniyetli şekilde kolay yürütülmelidir. Mekanik nakil donanımları ve benzerleri büyük işletmeler için gerekli ve verimlidir. Müşterinin yolu sokaktan giriş holüne geçtikten sonra oturma bankları olan vezne salonuna ulaşır. Vezne salonunda müşteriler için yazı gereçleri, ödemeler ve nakit almalar, değerli kağıtlar, tasarruf, ciro bölümleri için değişik gişeler bulunur. Arka tarafta, hesap işlemleri ve muhasebe, vezneye verilen para taleplerini denetleyen ve işlemleri yürüten çalışma yerleri vardır. Müşterinin gişede parasını hemen çekebilmesi için hesabını belgelemesi gerekecektir, tabii ki bugün bu işlemler elektronik okuma cihazları ile yapılmaktadır. Müşteri hesap işlem odası, direktör odası, kredi bölümü, denetleme bölümü gibi bankanın diğer odaları, genelde kasa salonunun hemen yanındaki özel odalarda veya üst kattadır. Bankanın kiralık kasalarına, genellikle, kasa salonundan, bir kat aşağıda kilitlenir bir mekan arkasında bulunan değerli kağıtlar ve emanet hesabı bölümünden geçilerek ulaşılır.
Müşteriler için burada hücreler (hücre büyüklükleri 1 kişi için = 1,0 x 1,5'dan 1,5 x 1,5'a kadar, iki kişi için= 2,0 x 1,5 kadar) ve kasa girişi bulunur. Bu hücreler, küçük tesislerde kapının arkasında, banka kasası ve müşteri kasası olarak bölünür.
Büyük tesislerde müşteri kasasının yani sıra girişin önünde mevduat idaresi ve kasa salonunun özel merdiveni veya özel para asansörü bulunan özel banka kasası mevcuttur Bodrumda, merdivenle ulaşabilen gardrop, çalışanların bisiklet odaları, ısıtma, kömür ve asansör makine odası, boru postası makinesi, v.b. dosya asansörlü arşiv bulunmaktadır. İpotek bankasında ipotek işlemlerinin yürütülmesi için zemin katı, planın esasını teşkil etmektedir.
BANKA KASA ODALARI
Az kullanılan değerli eşyalar bankanın kiralık kutularında banka kasalarında saklanır. Banka kasaları, soyguna karşı günümüz tekniğinden faydalanılarak yapılmalıdır. Duvar ve kapı soygun anında, soygunculara karşı dayanıklı olarak donatılmalıdır. Kasalar komşu duvarlara konulmamalı, az kullanılan banka odaları ise yeraltı kısmında olmamalıdır. Deneyimler göstermiştir ki, soyguncular böyle bir durumda kontrolsüz yerlerde duvarın ince tabakasını kısa bir sürede delip geçmektedir. Kasalar bundan dolayı, az kullanılan banka odaları tarafından üstten ve alttan çevrilmemelidir. Kasa dairesi duvarları: F.Eiser'in araştırmalarına göre, çok pişmiş sert tuğladan bir duvar, tutucu kaygan üst yüzeyi olan Hollanda tuğlaları gibi dayanıklıdır. En iyisi flor katkılı betondur (Karışım 1:3; 1 m3 kagir işinde kg). 40 cm kalınlığındaki böyle bir duvarı delip geçmek için çalışkan bir duvarcı keski ile 12 1/2 saat, 1:3 karışım sıvalı yakılmış tuğlalı duvara 9 saatten fazla zaman harcamıştır. Demir takviyesi, soygunu az bir ölçüde de olsa önleyicidir, (sertleştirilmiş yassı demirler çekiçle sökülebilir, doğal sert demirler keski ile sökülür) ve fazla harcamaya gerek yoktur. F.Eiser bu araştırmalarla, 50 cm ve 1: 4 kalınlıktaki duvarın en ekonomik olduğunu tespit etmiştir. Bu duvarın delinip geçilmesi, araştırmaya göre, 20 saat zaman gerektirmektedir.
Büroda günlük sekiz saatlik iş anında soyguncular için geriye 16 saat ve en kötü durumda 1 pazar ve 2 tatil günü, birlikte toplam 88 saat kalmaktadır. Günümüzde elektrikle çalışan keski ve delme aletleri ile F.Eiser'in tespit ettiği zaman dilimi büyük ölçüde aza indirgenmiş olduğundan, kasaların görevliler tarafından kısa sürelerde kontrol edilmesi gerekir. Halbuki, elektrikli ses cihazları büro zamanının dışında kalan zamanlardaki az bir sesi bankanın içindeki güvenlik kısmına veya polise iletmektedir. Tamamen açıkta kalan kasaların kamu tarafından kontrolü yapılmakta olup, ancak kriz zamanlarda şiddeti celp etmektedir. Bunun haricinde, müşteri, parasının bodrumda saklanmasını istemektedir. Buna karşın kasaların bina köşelerine yerleştirilmesi önerilir.
Kasa kapıları, çelik pim direklerde kolaylıkla döner. Bu kapılar, her saldırıya karşı dayanıklı, delinmez ve parçalanmaz olup, yangına karşı dayanıklı ve erime emniyetlidir. Kasalar ateşe, erimeye ve delinmeye dayanıklı maddeden yapılır. Toplam kalınlığı 27-30 cm'dir. Anahtar deliği olmayıp, en az titreşime karşı elektrik alarm tesislidir. Vezne gişesi günümüzde metal kafesli olmayıp, emniyetli camla donatılmıştır Soygun ve hırsızlık anında ayak ve elle çalışan emniyet tesisi mevcuttur. Gişe tezgahının altında genelde tipik çelik dolaplar bulunmaktadır. İç işletmede istihbarat boru postası, nakil bantlan ile değil, monitörle sağlanmaktadır (Vezneci çeki müşteriden aldığında, monitör vasıtasıyla hesap numarasını verir, gerekli hesap çıkışı, imza vs. alındıktan sonra, vezneci bilgisayar ekranına yansıyan bilgilerden sonra çeki öder). Oto-bankalar, müşterinin arabasından çıkmadan zamandan tasarruf sağlayarak işlemlerini özel gişelerde görebileceği bankalardır. Bu tip bankalarda park yeri sorunu olmaz. Gişeler bankanın hemen yanında veya bodrum katındaki yaya kaldırımına yakın yerdedir. Bu tesisler ayna ve mikrofon bağlantısı, para nakil aleti ile donatılmıştır Her bir gişe 250 müşterinin işlemlerini yürütebilir (Her bir işlem 60 saniye sürer). Her bir banka işlemi oto-bankalarla temin edilemez, bundan dolayı, böyle işletmelerde zamandan tasarruf sağlamayan trans aksiyonların yürütüldüğü gişe salonları bulunmaktadır.
Etiketler : banka